نقد و بررسی

معرفی پروژه :

پروژه طراحی مقبره نمازی

در این المان تفکر تبدیل مربع( زمین و بستر طرح) به دایره(تاج و بام المان) براین اساس است که دایره نماد کیهان است و نماد روشنگری و تمایت وکمال که از طریق مثلث به مربع، نماد زمین و مخلوقات تبدیل میشود و حضور شمسه در مرکزیت المان از آنجاست که مرکز دایره نماد حقیقت ابدی است که نشانگر ذات الهی است که باید تجسم پیدا کند تا بتواند خود را به نمایش بگذارد و این همان شکلی است که میتوان از طریق آن درک کرد که چگونه حقیقت الهی در تمام مخلوقات گسترش می یابد همچنانکه وحدت ذاتی خود را از دست نمیدهد. این حقیقت در موجودات کثرت می یابد اما ذات حقیقت در آن مرکز دایره باقی مانده است و فیض وصول یعنی رسیدن از کثرت مخلوقات به وحدت ذات الهی. ابن عربی میگوید: همه چیز در جهان منشعب از ذات اوست و هر زیبایی وکمال موهبتی از رحمت اوست و رستگاری عبارت است از وصول کامل به این روشنی.

مربع نماد زمین و عالم محسوس. فرم مربع برای زمین و فرم دایره برای آسمان است و در کیهان شناسی اسلامی، مربع و مکعب نماد کامل ماده و تجسم اند. مربع نماد زمین، تجسم و محدودیت است، دایره نماد آسمان، روح و عدم محدودیت است( وثوق زاده و همکاران،1395).

از این رو نماد مربع(زمین) و دایره(آسمان) را نیز می توان به روح و جسم نسبت داد  به نوعی که حضور روح در مرکز دایره و جسم در مرکز مربع را تداعی می کند.

شکل مربع و مکعب رمز زمین و دایره و کره رمز آسمان هاست. مربع، بارزترین فرم آفرینش، به مثابه زمین، وضعیت قطبی کمیت را نشان می دهد، در حالی که دایره، به مثابه آسمان، کیفیت را نشان می دهد. دایره نه تنها نمود کامل عدالت- برابری در همه جهات در حوزه محدود است، بلکه زیباترین خاستگاه همه چند ضلعی هاست که هم دربردارنده و هم زیرساخت آنها به شمار می رود. دایره همیشه به عنوان رمز ابدیت قلمداد شده است که چونان هستی محض نه آغازی دارد و نه انجامی( وثوق زاده و همکاران،1395).

تبدیل شکل دایره به مربع نمایانگر یک یگانه گردی کمی است و نمادی از تلفیق دوباره مربع زمینی در بیت المقدس آسمانی. کف در معماری اسلامی نشان از الگوی مربع زمین است که با دیوار پیوند دارد. دیوار نماد اعتلای نفس است و تبدیل مربع به دایره و بام با خطوط مدور و مرکز گرایش گسترش می‌یابد. در طراحی المان نحوه ی تبدیل مربع به دایره با عمل انتقال صورت می پذیرد که به نوعی رستاخیز روح است.

از آنجا که مربع عالم محسوس است و دایره عالم معقول، نیاز به واسطی هست به نام عالم مثال. از آنجا که دایره فرمی بدون وجه است، مربع برای اتصال به فرم دایره باید در چرخشی حول مرکز، وجوه خود را متکثر کند تا در نهایت از کثرت وجوه تقریبا بر دایره منطبق گردد. اگر ما به واسط بین مربع و دایره بپردازیم، هشت وجهی حقیقتا اولین حد برای تبدیل مربع به دایره است، این شکل دال بر انتقال و متناظر با عالم مثال است.

همچنین آیه ای از قرآن کریم که بیانگر آن است که هشت فرشته عرش خدا را حمل می کنند. دال بر همین حقیقت تواند بود(حاقه،آیه 17). اگر ما عرش خدای تعالی را فرمی کروی تصور کنیم، عرش بر هشت ستون از ملائک استوار گردیده است. این تجسم و تصور، شالوده بنای معماری اسلامی است( وثوق زاده و همکاران،1395).

از این رو در طراحی المان در چرخشی حول مرکز بواسطه هشت ستون، مربع(زمین، جسم) را به دایره ( آسمان، روح) وصل می کند.

کارفرما :

اداره اوقاف

متراژ : 

450 متر مربع

مکان پروژه : 

استان فارس

پروژه طراحی مقبره نمازی